Wees een held, STOP het geweld!
Wist je dat 2 op de 5 vrouwen (42%) in België al eens fysiek seksueel geweld meemaakte? Bij mannen is dat 1 op de 5 (19%). Het gebeurt dus vaker dan je denkt.
En weet je wat écht verschil maakt? Als jij iets doet.
Als omstander (getuige) van seksueel grensoverschrijdend gedrag kan jouw reactie het verschil maken tussen een situatie die escaleert en één die stopt. Jij kan iemand een veiliger gevoel geven, iemand beschermen of zelfs een hele groep bewust maken dat grensoverschrijdend gedrag niet oké is.
Leer seksueel grensoverschrijdend gedrag herkennen en stop het!
Seksueel grensoverschrijdend gedrag is het gedrag dat de eigen integriteit of die van de ander kan schaden. Het gaat daarbij niet alleen over geslachtsgemeenschap maar ook over kussen, aanraken tot zelfs het geven van seksuele opmerkingen.
Maar wanneer gaat een bepaald gedrag over de grens? Seksueel gedrag wordt grensoverschrijdend als er geen echte toestemming, gelijkwaardigheid of vrijwilligheid is.
Een handig geheugensteuntje: TGV
- Toestemming: Iemand zegt écht ja, zonder druk of twijfel. En dat ja kan elk moment terug ingetrokken worden en een nee worden.
- Gelijkwaardigheid: Niemand heeft macht over de ander. Er is geen druk, geen leeftijdsverschil met invloed, geen afhankelijkheid.
- Vrijwilligheid: De toestemming werd vrijwillig gegeven. Geen dwang, geen bedreiging, geen list, fysiek of psychisch geweld, geen drugs of alcohol die de controle wegnemen.
Hoe kan jij helpen als je seksueel grensoverschrijdend gedrag ziet gebeuren?
Reageer! Wees een bondgenoot want het helpt een slachtoffer echt wel als omstanders reageren. De persoon die het grensoverschrijdend gedrag meemaakt voelt zich veiliger en gesterkt én het zorgt er vaak effectief voor dat een situatie niet escaleert of zelfs helemaal stopt. Wees dus alert en kijk of er iets is dat je kan doen. Want niets doen, betekent dat jij dit gedrag goedkeurt. Grijp enkel in op een manier die goed voor je voelt en die bij de situatie past.
Hier zijn 5 manieren waarop jij kan ingrijpen. Kies voor die manier die het best bij jou past:
De 5 A’s
- Anderen betrekken: Voel je je alleen, onvoldoende veilig of onzeker? Spreek iemand aan en pak het samen aan. Je staat er niet alleen voor.
- Afleiden: Zorg voor afleiding. Stel een willekeurige vraag, doe alsof je iemand zoekt of laat iets vallen. Zo leid je de aandacht weg van het slachtoffer.
- Afzonderen: Breng het slachtoffer (of de pleger, als dat kan) subtiel weg van de situatie. Bijvoorbeeld door een smoesje of door gewoon te zeggen: “Kom, ik moet je iets laten zien.”
- Aanspreken: Laat weten dat het gedrag niet oké is. Je kan ook checken bij het slachtoffer: “Gaat het?” of “Wil je dat ik blijf?”
- Aanwezig blijven en steun bieden: Kan je op dat moment niets doen? Blijf dan in de buurt. Achteraf kan je het slachtoffer aanspreken en laten weten dat je er bent. Vraag of je iemand kan bellen, of je ergens mee naartoe kan gaan. Samen praten helpt. Misschien kan jij zelfs helpen met aangifte of een getuigenis.
(deze tips komen van Sensoa, het Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid)
Jij kan het verschil maken. Jij bent niet machteloos.
Jouw actie telt; of je nu iets zegt, iemand afleidt of gewoon blijft staan. Gebruik de hashtag: #weesdaneenheldenstophetgeweld
Laat zien dat je er niet voor wegkijkt.
In nood? Bel de hulpdiensten.
101 – Politie (altijd bereikbaar)
112 – Ambulance (als iemand gewond is)
En weet: Je kan altijd aangifte doen. Ben jij getuige geweest? Zeg gerust dat je bereid bent om te getuigen. Dat helpt slachtoffers enorm.
Laat het niet zomaar gebeuren. Sta op. Spreek uit. Wees een held.
