Vrouwen met een mening, vrouwen met expertise ter zake, vrouwen die nu eens echt iets kwijt willen. De Liberale Vrouwen geven vrijgevochten vrouwen een forum via onze blog “feminae liberae”. Vandaag, op deze dag tegen geweld op vrouwen, laten we Jaane aan het woord over wat deze dag met haar doet en waarom ze als lid van onze organisatie wil meewerken aan onze bewustmakingscampagne rond geweld op vrouwen. Jaane is de bijnaam die haar broers haar geven, voorlopig wenst ze nog anoniem te blijven. Haar tekst is lang, en met een reden, die reden lees je hier onder. Wij hebben dan ook geen enkel woord aangepast of geen enkele zin ingekort. Wij zijn trots dat wij als organisatie kunnen meewerken aan een verwerkingsproces waar geen enkele vrouw ooit zou moeten doorgaan. Wij zijn trots op wie zij is geworden ondanks dit verhaal. Bedankt Jaane, om je verhaal te delen. Reacties, vragen, bemerkingen mogen naar info@liberalevrouwen.be gestuurd worden. Wij bezorgen deze dan op onze beurt verder aan deze prachtige liberale vrouw. 

25 november is het de dag tegen geweld op vrouwen, of ik daar een blog over wou schrijven. Even slikken. Even denken maar niet te lang. Ja natuurlijk, gewoon doen.. maar hoe? Hoe begin je aan een blog over de dag tegen geweld op vrouwen? Laat me beginnen met een misschien iets te lange inleiding, ik beloof jullie dat het op het einde van de blog duidelijk zal worden waarom die aanloop nodig was.

Geweld tegen vrouwen, het is een zwaar beladen thema. Net daarom is het zo belangrijk om erover te praten. Om erbij stil te staan. De cijfers zijn hallucinant, bijna niet te vatten. Geweld tegen vrouwen kent vele vormen gaande van verbaal geweld over intrafamiliaal geweld tot seksueel geweld. De waaier is oneindig. Hoewel het ene veel erger lijkt dan het andere, is het dat eigenlijk niet. Er moet niet enkel naar de vorm van het gepleegde geweld gekeken worden maar ook en vooral naar de impact op het slachtoffer. De reden waarom ik dat zeg, is omdat geweld tegen vrouwen nog al te vaak wordt weggelachen. Dat gebeurt zeker bij de “mildere” vormen. Dat zie je alleen al aan de strafrechtelijke sancties die ertegenover staan. Deze zijn bijna onbestaande en op z’n minst veel te mild voor de impact die de feiten heel vaak hebben op de slachtoffers. Geldt dat enkel voor geweld op vrouwen hoor ik je vragen? Nee, zeker niet. Ook geweld op mannen, in alle vormen, komt veel te vaak voor en ook hier dient de nodige aandacht naar te gaan. Maar vandaag staan we expliciet stil bij het geweld op vrouwen..

Collectieve verontwaardiging is op zijn plaats en absoluut noodzakelijk.

Ik hoor mensen zeggen “Is dat nu echt nodig zo’n dag tegen geweld op vrouwen? Hebben we daar nu nog niet genoeg bij stilgestaan door heel dat ‘me too’ – verhaal?”. Laat mij jullie zeggen, nee we hebben er nog lang niet genoeg bij stilgestaan. Nog veel te vaak denken mensen dat dit een ver-van-mijn-bed-show is maar dat is het niet. Als je naar de cijfers kijkt, is het bijna onmogelijk dat je niemand kent die ooit werd geconfronteerd met geweld. Zelfs als je het geluk hebt er zelf nog nooit mee geconfronteerd geweest te zijn, kan ik u garanderen dat er vrouwen in uw omgeving zijn die die ervaring al wel hebben gehad. Geweld tegen vrouwen komt niet enkel voor in ontwikkelingslanden of bij de minder gegoede lagen van de bevolking want ook dat zijn fabeltjes die mensen zichzelf graag wijsmaken. Ik begrijp het wel hoor, dat mensen dat doen. Want als het ver weg is, hoeven we er niet wakker van te liggen. Laten we dat vandaag wel doen, al is het maar voor even, want enkel dan kan er misschien iets veranderen. Collectieve verontwaardiging is op zijn plaats en absoluut noodzakelijk.

Ik wil jullie het verhaal vertellen van een meisje dat ik zelf ken. Een meisje dat vaker dan eens geconfronteerd werd met geweld. Ik sta vooral stil bij de twee gebeurtenissen waarvan ze nog steeds de gevolgen draagt in haar dagelijkse leven. Ik probeer haar verhaal zo goed en zo kwaad ik kan aan jullie te vertellen.

Net 15 was ze toen ze voor het eerst een trauma te verwerken kreeg. Eerder kwam ze wel reeds in contact met verbaal geweld, hoorde ze de verhalen van vriendinnen, zag ze op straat zaken gebeuren. Maar tot toen was het voor haar controleerbaar, kon ze zich wegsteken achter de gedachte dat haar zoiets nooit zou overkomen. Dat zij sterker was dan dat en dat ze haar mannetje wel zou staan moest ze ooit met zulke situaties geconfronteerd worden. Mensen zouden respect voor haar hebben, mannen en vrouwen gelijk. Waar ze niet bij stil had gestaan, was dat wat haar zou overkomen niet in woorden te vertellen viel. Althans, dat is heel erg lang zo geweest.

Ze was net 15 en ze werd het slachtoffer van seksueel geweld in zijn rauwste en ruwste vorm. Niet door iemand die ze kende maar gewoon omdat ze op het verkeerde moment op de verkeerde plaats was. Ook niet ’s nachts zoals zo vaak wordt gedacht maar gewoon midden op de dag, een zaterdag.

Ze groeide als enige dochter op in een warm nest. Twee super lieve ouders die het beste met haar voorhadden, twee beschermende broers die geen haar op het hoofd van hun zus zouden laten krenken. De jongste, hoewel meer dan vier jaar jonger dan haar, nog beschermender dan de oudste. Ook haar ouders zijn steeds erg streng geweest in haar opvoeding, net om haar zo goed mogelijk te proberen beschermen tegen de gevaren van de wereld. Wisten zij veel dat een middagje shoppen met de vriendinnen zo zou uitdraaien. Want dat was het die dag, gewoon een middag shoppen met de vriendinnen waarbij één foute beslissing de rest van haar leven zou veranderen. Ze had beloofd aan haar moeder om op tijd terug te zijn voor het eten. Haar vriendinnen gingen iets eten in de Quick. Daardoor ging ze alleen op pad naar de metro aan het station. Had ze haar moeder maar gevraagd of ze mee met haar vriendinnen iets mocht gaan eten.

Nooit eerder gebeurde er iets dus even zorgeloos als anders zette ze haar weg verder. Wat ze daarbij niet door had, was dat ze blijkbaar in de gaten werd gehouden. Dat had ze pas door op het moment dat het te laat was. Plots werd ze met een ruwe kracht in een inham van het station getrokken. Van de eerste seconde wist ze wat haar zou overkomen. Ze wilde roepen maar haar stem blokkeerde, ze wilde schoppen, krabben, pitsen, bijten, maar haar spieren blokkeerden. Het seksuele geweld leek uren te duren. Ze leerde delen van haar lichaam kennen die ze nooit eerder had ontdekt. Hij forceerde haar zelfs om hem oraal te bevredigen. Een condoom, gelukkig, dat wel. Het enige waar ze op dat moment aan kon denken, was overleven. Had hij een wapen bij? Zou hij haar vermoorden? Meewerken, dan zou hij haar misschien niets doen. Vooral niet naar zijn gezicht kijken, dan zou hij geen angst krijgen dat ze hem achteraf zou herkennen. Irrationele gedachten en angsten, want ze zou hem achteraf sowieso niet herkennen.

Ze onderging en verdrong. Al heel erg snel. Hij liet haar als een stuk vuil achter. Vaag wist ze wat er was gebeurd maar reeds luttele minuten later had ze het grootste deel verdrongen. Alsof het gewoon een grote nachtmerrie was, een slechte droom, een heel erg slechte film. Het enige dat ze zich herinnerde,waren zijn rode sportschoenen. Ze wist zichzelf naar een oudere vriendin, die in de buurt woonde, te begeven. Daar vertelde ze wat ze kon. De vriendin wou dat ze aangifte deed bij de politie. Dat wilde ze niet. Uit angst. Angst dat haar ouders het te weten zouden komen. Angst dat ze niet geloofd zou worden. Ze kende de verhalen van de politie die zulke feiten weglachten en niet serieus namen. Maar ook en vooral angst dat hij opnieuw achter haar aan zou komen. Dat hij haar zou weten vinden en misschien nog iets veel erger zou aandoen. Hoewel.. wat zou nog erger kunnen zijn? En toch.. ze ging niet naar de politie. Ze friste zich op, deed kleren van haar vriendin aan want de hare waren volledig vernield -haar aankopen had ze achtergelaten op de plaats delict- en haar vriendin bracht haar naar huis. Ruzie met moeder want ze was te laat thuis. Maar dat was ok, dat was goed, want dan had ze een reden om te huilen. Een reden om vooral niet te moeten zeggen wat er werkelijk was gebeurd. Later vertelde die vriendin dat zij wél naar de politie was gegaan om aangifte te doen. Wat die vriendin er onmiddellijk bij vertelde, bevestigde enkel het gevoel dat ze eerder al had gehad. Twee mannelijke inspecteurs hadden de vriendin te woord gestaan en heel het verhaal weggelachen. Er werd zelfs geen pv opgesteld want “ze zal het zelf wel hebben gewild”. Haar wantrouwen in politie werd die dag enkel bevestigd. Daders worden toch nooit gestraft.

Nooit heeft ze het haar ouders verteld. Ze was een verschrikkelijk moeilijke puber maar de achterliggende oorzaak van haar gedrag, hebben haar ouders nooit geweten. Pubers zijn over het algemeen niet de gemakkelijkste mensen om mee om te gaan maar haar onverwerkte trauma heeft het haar extra moeilijk gemaakt. Het was een last die ze heel lang zelf heeft gedragen. Uit angst en uit schaamte. Als  je het haar  vandaag zou vragen, zou ze nog steeds aangeven even beschaamd te zijn als de dag van het gebeuren. Net met die reden heeft ze slechts zeer weinig mensen verteld over wat haar is overkomen. Want wie wil  nu een beschadigde vrouw. Wie wil nu een vrouw die bepaalde trauma’s heeft die nog steeds gevolgen hebben op haar dagelijkse functioneren? Op haar seksuele beleving? Op haar mogelijkheid om vertrouwen te geven aan haar medemens? Zelfs op de frequentie dat ze naar het toilet gaat.

Ze koos er uiteindelijk voor om het trauma op zichzelf te verwerken. Vooral door het te verdringen. Door te doen alsof er niets was gebeurd. Door niet veel later ervoor te kiezen zich te geven aan haar eerste vriendje. Heel wat sneller dan dat ze eigenlijk van plan was maar dan had ze tenminste een andere herinnering. Dat het verschrikkelijk veel pijn deed, heeft ze hem nooit verteld. Want eindelijk had ze een “normale” herinnering. Eindelijk kon zij ook “gewoon” met haar vriendinnen praten over zulke ervaringen. Het v-woord is nooit over haar lippen gekomen. Nog steeds heeft ze het enorm moeilijk met dat woord. Nog steeds krijgt ze het niet uitgesproken. Want dat maakt het tastbaar. Dat maakt dat wat haar is overkomen, wordt benoemd. En dat wil ze nog steeds niet. Dat is een macht die ze zelf in handen heeft, een die ze sterk onder controle houdt. Zij zal wel bepalen met wie ze over dit onderwerp zal praten en op welke manier. Zij zal wel kiezen aan wie ze voldoende vertrouwen schenkt om erover te vertellen. Zij zal wel beslissen wat ze wel of niet vertelt.

Zo ook over het feit dat zich twee jaar later afspeelde. Het jaar dat ze voor het eerst naar de universiteit ging. Het jaar dat ze aan vrijheid zou winnen door op kot gaan. Want op dat moment heeft ze de twijfelachtige eer gehad om een stalker te hebben. Een stalker van de leeftijd van haar vader. Een stalker die haar eerdere trauma, dat ze zo mooi had weggeborgen, terug naar boven deed komen. Een stalker die ervoor zorgde dat ze zelfs de veiligheid en geborgenheid van thuis niet meer kon voelen. Een stalker die niet enkel haar het leven zuur maakte maar ook dat van haar ouders en vrienden. Een stalker die de, toen nog zo fragiele band met haar ouders -denk aan die extreme puberteit-, opnieuw een enorme deuk gaf. Een stalker die ervoor zorgde dat ze op latere leeftijd in de armen van de verkeerde man werd geduwd. Een jaar lang leefde ze opnieuw in uitermate grote angst. Ze voelde zich niet veilig op haar kot. Ze voelde zich niet veilig thuis. Haar eerste jaar aan de universiteit werd tot een hel gemaakt en opnieuw werd ze niet geloofd. Niet enkel haar ouders gaven haar uit frustratie van alles de schuld, ook de politie geloofde haar kant van het verhaal niet. De stalker had een klacht ingediend wegens laster en zij werd niet geloofd toen zij haar kant van het verhaal moest komen vertellen. Nooit eerder voelde ze zich zo kwetsbaar, zo fragiel, zo klein want ditmaal ging het niet enkel om haarzelf maar ook om haar ouders en vrienden. Deze keer geen fysiek geweld maar mentale foltering. Ze is er tot op de dag van vandaag nog steeds niet uit wat nu erger is.

Na de klacht, werd het gelukkig wel stil. Ook dit had ze overleefd. Jaren later werd ze in het kader van een gerechtelijk onderzoek ondervraagd over de feiten. De federale gerechtelijke politie van Marche-en-Famenne deed speciaal de moeite om haar te komen verhoren in haar thuisgemeente. Ditmaal werd ze gehoord als getuige. Ditmaal werd haar verhaal wél geloofd. Ditmaal werd er wel naar haar geluisterd. Ditmaal werd de tijd er wel voor genomen om alle belangrijke details te overlopen en ditmaal werd er wel belang gehecht aan wat ze zei. Ze bleek niet zijn enige slachtoffer te zijn en uiteindelijk werd hij ook daadwerkelijk veroordeeld. Opnieuw een veel te lichte straf voor wat hij al die vrouwen en families had aangedaan maar hij werd gestraft. Dat was dan toch dat. Niet voor elke vrouw afzonderlijk die hij heeft geterroriseerd maar wel voor elk uniek gepleegd feit. Zo zat ons strafrecht nu eenmaal in elkaar.

Vele vrouwen hebben dat geluk niet.

Later had ze het geluk wel de juiste mannen tegen te komen. Mannen die haar de tijd en ruimte gaven die ze nodig had. Mannen die aanvoelde dat ze voor bepaalde zaken tijd nodig had. Mannen die ze kon vertrouwen en waartegen ze haar verhaal kon doen zonder veroordeeld te worden. Een relatie aangaan met een man zonder haar verhaal te doen, al is het maar in grote lijnen, is simpelweg geen optie. Net omdat het nog steeds zo’n grote impact op haar heeft. Zonder deze fantastische mannen, zonder haar fantastische partner, zou ze niet staan waar ze nu staat. Dat geluk heeft zij. Vele vrouwen hebben dat geluk niet.

Ook heeft ze het geluk om op te groeien in een warme, liefdevolle familie. Ouders, broers, schoonzussen, grootouders, tantes, ooms, neefjes, nichtjes, achternichtjes, … stuk voor stuk hebben ze ervoor gezorgd dat zij haar vertrouwen terug kon winnen. Dat ze de warmte in de maatschappij bleef voelen op momenten dat ze het ijs en ijskoud had. Dat geluk heeft zij. Vele vrouwen hebben dat geluk niet.

Tot slot heeft ze ontzettend veel geluk dat ze fantastische vriendinnen heeft die haar dag in dag uit de warmte geven die ze zo hard nodig heeft. Ze zijn zich daar niet van bewust maar net daarom zijn ze voor haar zo onontbeerlijk en belangrijk. Ook heeft ze de mogelijkheid om druppelsgewijs zaken tegen een fantastische vriendin te vertellen die toevallig ook een geweldige sexuologe is. Hoewel ze haar trauma’s een plaats heeft kunnen geven, hoewel ze er vooral met die vriendin op een normale manier over kan praten zonder erbij te beginnen huilen of het telkens opnieuw te beleven, blijft het een dagelijks proces van verwerking. Ook al die jaren later nog steeds. Zij krijgt de ruimte en de steun om dat dag in dag uit te doen op haar eigen manier, op haar eigen tempo. Dat geluk heeft zij. Vele vrouwen hebben dat geluk niet.

Is het werkelijk zo vreemd dat vrouwen ervoor kiezen te zwijgen?

Mensen vragen zich steeds af waarom er zo weinig aangifte wordt gedaan van dergelijke feiten. Wel.. dit is nog steeds de reden: vrouwen worden simpelweg niet geloofd. Ze worden nog veel te vaak met de vinger gewezen. Ze zullen het zelf wel gewild hebben. Ze zullen het wel uitgelokt hebben. Als het echt zo erg was, waren ze wel naar de politie gegaan. Als ze het echt zo slecht hebben, zouden ze wel weggaan van hun agressor, … Zeg zulke zaken vaak genoeg en de vrouw in kwestie begint het zelf te geloven. Net met die reden heerst er nog steeds een enorm taboe rond dit onderwerp. Is het werkelijk zo vreemd dat vrouwen ervoor kiezen te zwijgen?

Het verhaal dat ik hier heb verteld, lijkt misschien overdreven. Alsof je een slechte roman aan het lezen bent. Tijdens het lezen heb je jezelf misschien zelfs betrapt op de gedachte “Dat zal wel zijn. Is dat allemaal niet overdreven? Zijn dit niet verschillende verhalen bij elkaar gegooid? Moeten we het niet met een korrel zout nemen?”. Dat lijkt misschien zo maar dat is het niet. Geen enkel woord van wat hier beschreven staat, is gelogen. En ik kan het weten.

Het meisje van 15, dat ben ik.. Ondertussen dubbel zo oud in leeftijd maar aan de binnenkant nog steeds dat extreem beschaamde meisje van 15. Nooit eerder vond ik de moed en de kracht om mijn verhaal zo openlijk te vertellen en nog steeds voel ik de panische angst om dit te doen, om de reacties die kunnen komen, om het feit dat ik nog steeds niet wil dat mijn ouders dit weten. Net daarom had ik die lange inleiding nodig. Ik moest mezelf als het ware moed intypen.

Ik werd gevraagd deze blog te schrijven, vertrekkende vanuit mijn eigen ervaring. Hoewel het misschien een fluitje van een cent lijkt, is het dat absoluut niet. Had mij dit een half jaar eerder gevraagd en ik had nee gezegd. Ook heel de ‘me too’-campagne zou hier geen verschil in hebben gemaakt, in tegendeel, net omdat het onderwerp daardoor in mijn ogen op een verkeerde manier werd belicht. Net omdat heel het ‘me too’-verhaal ervoor heeft gezorgd dat het voor een grote groep van vrouwen net moeilijker werd gemaakt om hun verhaal te doen. Net door de massahysterie er rond. Net door de extreem giftige reacties die er op kwamen van mensen die gezegend zijn met een zorgeloos leven op dat vlak. Is ‘me too’ slecht? Op zich niet. Maar de omkadering laat te wensen over. Me too.. echt wel.. maar niet op die manier.. op mijn eigen tempo. En dat had ik nodig. Mijn eigen tempo. Uiteindelijk heeft iets veel banaler me over de streep getrokken om toch in mijn pen te kruipen, om me toch bloot te geven, om me toch kwetsbaarder dan ooit op te stellen.

Naar aanleiding van een specifieke reactie op een facebookbericht, moest ik het zwijgen doorbreken, kon ik m’n mond niet langer houden. Nog veel te vaak wordt het probleem weggelachen, geminimaliseerd, gebanaliseerd. Nog veel te vaak worden vrouwen als ik weggeduwd in een hoekje alsof wat ons is overkomen niets betekent. Alsof de pijn en het trauma dat we dag in dag uit voelen, niet van tel is. Doe niet zo zielig, overdrijf toch niet, je zal het zelf wel hebben uitgelokt, … Het zijn maar een aantal zaken die ik regelmatig hoor over dergelijke situaties en dat doet pijn. Dat verontwaardigd me. Dat maakt me kwaad. Niet eens om mezelf maar om al die meisjes van 15 die net als ik het gevoel hebben dat het toch niet opbrengt om er iets over te zeggen. Die denken dat ze toch wel zullen uitgelachen worden. Die angst hebben om niet geloofd te worden. Die dag in dag uit in de krant lezen hoe belachelijk laag de sancties zijn voor geweld tegen vrouwen. Want als de sancties zo laag zijn, dan zal wat mij is overkomen toch niet zo erg zijn. Misschien stel ik me wel aan. Misschien overdrijf ik wel. Misschien heb ik inderdaad iets gedaan dat ervoor heeft gezorgd dat wat mij is overkomen, verdiend is. Dat ik er inderdaad zelf aanleiding toe heb gegeven.

Ik zeg NEE.

NEE jij hebt er niet zelf voor gezorgd. NEE je overdrijft niet. NEE wat jou is overkomen is helemaal niet banaal. NEE de sancties die worden opgelegd, weerspiegelen helemaal niet hoe erg de feiten zijn die jou zijn aangedaan. NEE je hoeft jezelf niet te verstoppen. NEE je hoeft jezelf niet te schamen. NEE er is niets mis met jou. NEE je hebt jezelf niets te verwijten. NEE je stelt je niet aan. NEE je bent niet minder waard.

Maar vooral.. JA

Ja jij verdient het nog steeds om graag gezien te worden, ja jij bent het waard om van te houden, ja er zijn mensen die naar je willen luisteren, ja er zijn mensen die je geloven, ja je mag in onze armen komen uithuilen..

Meer dan ooit ja.

Meer dan ooit ja.