We lazen in HLN “Vlaamse regering komt met actieplan tegen onder meer toxische mannelijkheid en jihadisme”. Minister Demir ziet de laatste jaren vrouwenhaat toenemen en wil daaraan iets doen. Er komt een actieplan dat radicalisering moet tegengaan en verwijst daarbij onder meer naar toegenomen toxische mannelijkheid en jihadisme.

Wij zijn bij VVVuur bijzonder blij dat de Vlaamse regering erkent dat er een probleem is aangaande toegenomen vrouwenhaat, én dat ze er iets aan wil doen. Wij begrijpen echter niet wat toxische mannelijkheid te maken heeft met terroristische dreigingen. Net als OCAD zien wij niet direct een link tussen toxische mannelijkheid enerzijds en jihadisme anderzijds. Wij vinden het gevaarlijk om vrouwenhaat enkel en alleen toe te schrijven aan radicale islamisering. Dit gaat voorbij aan de uitdagingen en de discriminatie waarmee wij, als vrouwen, nog steeds worden geconfronteerd. Het verhaal is immers veel breder.

Als vrouwenorganisatie die strijdt voor gelijkwaardigheid vanuit een inclusieve vrijheidsgedachte merken wij evenwel een link op tussen de wereldwijde conservatieve ruk naar rechts, de stijgende misogynie en de stilstand, zelfs achteruitgang, op vlak van vrouwenrechten. Toxische mannen worden niet gecreëerd, ze zijn er altijd al geweest, maar krijgen nu een platform en worden zelfs geruggesteund door beleidsmakers. Vrouwenhaat of misogynie, zit diepgeworteld in onze Westerse cultuur en is zelfs structureel te noemen. Het vindt zijn oorsprong in de gedachte dat vrouwen fysiek en intellectueel zwakker, onbekwaam en onderdanig zijn.

Bij het begin van de 4de feministische golf zien we een stijgende aandacht voor grensoverschrijdend gedrag ten opzichte van vrouwen. Aan de grondslag hiervan ligt de heropleving van de #metoo beweging. Vrouwen zwijgen niet langer en voelen zich gesteund om luidop te spreken over hun ervaringen met toxische mannelijkheid.

Ondertussen steken ook steeds meer tegenbewegingen die anti feministisch en anti me too zijn de kop op. Door een stijgend conservatisme is er bij sommige mannen, maar ook bij vrouwen, sprake van een heimwee naar de jaren ’50. De manosfeer promoot deze vorm van mannelijkheid en promoot een sterke vorm van oppositie tegenover alles wat nog maar van ver ruikt naar feminisme.

Uit onderzoek van het American Perspective surveys blijkt dat in 2023 45% van de Amerikaanse jonge mannen (18 tot 29 jaar) zeggen dat het feminisme te ver gaat en dat zij nu discriminatie ondervinden. In 2019 was dit nog “maar” 32%.
De manosfeer en de invloed van mannen zoals Andrew Tate en Jordan Peterson is ook in Europa voelbaar. Uit een studie van het Europees Instituut voor gendergelijkheid uit 2024 blijkt immers dat jonge Europese mannen steeds meer vrouwonvriendelijke ideeën hebben. Ongeveer een vijfde van de mannen jonger dan 44 vindt dat wanneer een vrouw slachtoffer is van seksueel geweld wanneer ze onder invloed is, dat dit grotendeels haar eigen schuld is. Meer dan 50% van de mannen tot 44 jaar vindt het aanvaardbaar dat een man de geldzaken van zijn vrouw beheert.

Ook vrouwen worden conservatiever inzake genderrollen en zijn beïnvloed door deze manosfeer. De tradwives bijvoorbeeld promoten op sociale media een levensstijl als in de jaren ’50 waarbij het enige vrouwenrecht het aanrecht is. De mamasfeer. Een andere trend zijn de #stayathomegirlfriends. Deze dames kiezen er (vrijwillig) voor om niet te werken, zich te laten onderhouden en hun ganse leven ten dienste van hun partner, hun gezin en huishouden te stellen en er tegelijkertijd zeer mooi en gelukkig uit te zien. Terwijl wij, geëmancipeerde vrouwen, er uitzien als ploetermoeders terwijl we werk, gezin, huishouden en vrije tijd combineren.

Wij zijn een vrijheidsminnende organisatie en respecteren de keuze van elke vrouw, ook de keuze om huisvrouw te zijn. Het discours van deze bewegingen is echter gevaarlijk en enkel en alleen ingegeven door anti feminisme en radicaal conservatisme. Zowel de manosfeer als de mamasfeer leggen alle schuld voor wat misloopt bij het feminisme. Zij staan er niet bij stil wat het feminisme betekent voor de samenleving.

Het zijn immers de feministen die zorgden voor het recht op gezinsplanning. Pas in 1958 werd de getrouwde vrouw in België handelingsbekwaam. Daarvoor had ze dezelfde rechten als een minderjarig kind. Pas in 1976 kon een vrouw een eigen bankrekening openen. Pas in 1990 werd verkrachting binnen het huwelijk strafbaar. Willen wij echt terugkeren naar deze tijden?

Er is nood aan een modern feminisme, een feminisme dat M/V/X verenigt in de strijd voor gelijkwaardigheid van alle genders. Een feminisme dat inclusief is. Wij wensen als vrouwen niet gediscrimineerd te worden, dus discrimineren zelf ook niet. We mogen ons nooit laten wijsmaken dat het feminisme dood is, integendeel. Er is meer dan ooit nood aan mensen die zich verenigen in een “femisfeer”. Vechten tegen de manosfeer en de mamasfeer door ze te verbieden is niet de oplossing. We moeten een sterk alternatief bieden en de voordelen van diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie voor de vooruitgang van iedereen terug durven benoemen en verspreiden.

We moeten onze rug rechten en tonen wat we waard zijn!